امشب و فردا امّت اسلامي بويژه پيروان راستين مكتب حياتبخش تشيع در سوگ امام ششم، امام صادق عليه السّلام عزادارند، امامي كه بقاي اسلام و معنويت در جهان مرهون تلاشها و از جان گذشتگي هاي آن بزرگوار و اجداد و ابناء طاهرين او است و مكتب پيشتاز شيعه به نام مبارك وي مزيّن است.
نام شيعه در زمان رسول گرامي اسلام صلي ا… عليه و آله و توسط ايشان بر پيروان اميرمؤمنان عليه‌السّلام گذاشته شد، ليكن با انحرافاتي كه پس از وفات آن بزرگوار بروز كرد و شدت عملي كه بني‌اميه در مبارزه با اسلام حقيقي يعني اسلام ائمه عليهم‌السّلام و با شيعيان آنها در پيش گرفتند فرصت مناسبي براي تدوين كامل اصول و مباني اين مكتب حياتبخش بدست نيامد، امّا به هنگام ضعف منتهي به شكست حكومت بني‌اميه و بي ثباتي ناشي از شروع بكار حكومت جدبد بني عبّاس، كه هر يك مصادف با نيمي از دوران امامت امام ششم عليه‌السّلام بود شرايط براي تاسيس دانشگاه جعفري و تربيت صدها شاگرد برجسته، فراهم گرديد. در فرصت پيش آمده امام عليه‌السّلام به شرح و بسط و تبيين اصول و مباني مذهب شيعه و آشكار كردن تفاوت اسلام حقيقي با مذاهب ساختگي پرداختند و با تعيين وكلاي خود در سرزمين پهناور اسلامي مردم را به دين حق و حقيقت دين فراخواندند.
راويان وشاگردان امام صادق عليه‌السّلام را تا ۴۰۰۰ نفر گفته اند و بيشترين احاديث تشيع در تمام علوم ديني از آن امام بزرگوار نقل شده و كمتر مساله ديني است كه بدون رجوع به ايشان قابل حل باشد. يكي از علماي بزرگ گفته است كه زماني در مسجد كوفه ۹۰۰ نفر را يافتم كه همگي <حدّثني جعفر بن محمد> مي‌گفتند و از ايشان حديث نقل مي‌كردند.
علاوه بر شيعيان، گروه كثيري از ديگر فرقه ها و مذاهب اسلامي و غيراسلامي از حوزه علمي آن امام بهره مي بردند و بطوريكه گفته شده؛ روِساي فرق چهارگانه اهل سنت نيز به صورت مستقيم و يا با واسطه از شاگردان آن بزرگوار بوده اند امّا در اين ميان برخي از شاگردان به دليل كثرت تأليفات و نشر معارف اهلبيت عليهم السّلام و معرّفي مكتب شيعه موفّق‌تر عمل كرده اند. مثلاً براي ابان ابن تغلب تأليف ۴۱ كتاب، براي محمد ابن مسلم نقل ۳۰ هزار حديث، براي هشام ابن محمد ۱۰۰ تأليف، براي هشام ابن حكم ۳۱ تأليف و براي جابر ابن حيان، پدر علم شيمي، تأليف بيش از ۲۰۰ كتاب را ذكر كرده اند.
و اكنون صدها سال است كه در مراكز ديني و حوزه هاي علميه شيعي، پايه اكثر بحث و گفتگو و نتيجه‌گيري‌ها در غالب زمينه هاي اعتقادي، اخلاقي و فقهي بر روايات و احاديثي استوار است كه از آن امام بزرگوار نقل شده و به همين جهت شيعه هويت و موجوديت خود را مرهون و مديون آن بزرگوار مي داند.
شهادت رئيس مذهب شيعه؛ امام صادق عليه السّلام را تسليت مي‌گوئيم و توفيق همگان را در درك معارف مكتب جعفري آرزومنديم.
موسوی زاده
